به گزارش خبرنگار بین الملل قدس آنلاین؛ مسئله احتمال و تهدید حمله نظامی از سوی ترکیه در چند سال گذشته همواره با شدت و ضعف‌های مختلف مطرح بوده، اما اینکه چرا در بازه زمانی کنونی این حمله صورت گرفته، پس از رایزنی‌های مختلف در رابطه با برقراری منطقه امن موضوع مهمی است، همان طور که می‌دانیم این حمله در واقع براساس توافقی بود که برای ایجاد منطقه امن یا همان منطقه حائل بین آمریکا و ترکیه رخ داد و در ادامه به گشت‌زنی‌های مشترک نیروهای ترکیه و آمریکا در این منطقه انجامید، ولی اردوغان مدعی نیاز به افزایش عمق این منطقه تا حدود ۳۰ کیلومتر بود و در نهایت این بهانه منجر به آغاز حمله نظامی شد.

عوامل مؤثر در اقدام نظامی ترکیه

به گفته دکتر حمیدرضا عزیزی، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی در مورد اینکه چرا این تهدید به حمله در حال حاضر جنبه عملی به خود گرفته است، گفت: چند فاکتور در این مسئله دخیل بوده اند. نخست اینکه دولت ترکیه در حال حاضر با دو مسئله مهم مواجه بوده و هست؛ اولی تعریف جایگاهش که در نتیجه انتخابات اخیر شهرداری‌ها در ترکیه کنترل چند شهر مهم مثل آنکارا، استانبودل و ازمیر از دست حزب عدالت و توسعه خارج شد؛ به هر حال اردوغان برای تداوم و استمرار دولت خودش نیاز دارد که اقدام مهمی انجام دهد و با توجه به اینکه کاربرد به اصطلاح کارت ملی گرایی و درواقع بحث دوگانه ترک و کرد در فضای سیاسی ترکیه همواره جوابگو بوده است و حتی گروه‌های ملی‌گرا که لزوماً با اردوغان همراهی نمی‌کنند، از این احساسات ملی گرایانه حمایت می‌کنند، اردوغان احساس می‌کند که از این اقدام بردی را خواهد داشت. مسئله دوم به حضور ۳ میلیون آواره سوری مستقر در داخل ترکیه برمی‌گردد و فشاری که این حضور و شکل‌گیری احساسات ضدآورگان به دولت ترکیه آورده است؛ اردوغان این عمق ۳۰ کیلومتری را در واقع برای بازگرداندن این آوارگان و برداشتن بار فشار داخلی از روی دولت در نظر دارد.

وی با اشاره به تأثیر تحولات داخلی سوریه بر تصمیم اردوغان افزود: سوریه در حال گذار از مرحله جنگ به مرحله پس از جنگ است و دولت توانسته کنترل بسیاری از مناطق سوریه را جز نوار شمالی که از قبل در اختیار ترکیه بود و منطقه ادلب و همین منطقه شرق فرات را در دست بگیرد و در عمل بسیاری از کشورها از جمله کشورهای عرب مثل امارات روند عادی سازی روابطشان را با دولت اسد آغاز کرده‌اند؛ خب اردوغان و دولت ترکیه در وضعیتی قرار گرفته بودند که اگر اوضاع به همین شکل پیش می‌رفت، در مرحله پس از جنگ و به خصوص بازسازی اقتصادی به اصطلاح سر ترکیه بی‌کلاه می‌ماند و اساساً ترکیه نمی‌توانست جایگاهی در بازار پرسود بازسازی سوریه داشته باشد و روابط سیاسی‌شان هم با دولت سوریه تیره شده بود و به این ترتیب کاملاً از صحنه سیاسی سوریه حذف می‌شد. به نظر من یکی از فاکتورهای اساسی در این مسئله همین مسئله است و اساساً اردوغان می‌خواهد با این عملیات و در اختیار گرفتن برخی مناطق یک کارت چانه زنی را هم در مقابل دولت سوریه هم در مقابل بقیه برای خودش دست و پا کند و بتواند از این طریق امتیازاتی را کسب کند؛ البته توافق صورت گرفته بین محور سعودی و نیروهای موسوم به دموکراتیک(ای دی اف) بود که درواقع هدف آن‌ها بیش از اینکه مقابله با دولت اسد باشد، مقابله با دولت ترکیه بود که بر سر موضوعاتی همچون ترور خاشقچی و تحریم قطر منجر به خصومت بین ریاض و آنکارا شده بود.

عزیزی رویکردهای دونالد ترامپ را نیز در اقدام نظامی ترکیه دخیل دانست و گفت: ترامپ در آمریکا به خاطر روند استیضاحش تحت فشار است و به دلیل افزایش فشارها، ترامپ موافقت خودش را با حمله اعلام کرد تا به این گونه توجه رسانه‌ای را به سمت دیگری سوق دهد و همچنین دستاوردی داشته باشد و مدعی شود سربازان آمریکا را از سوریه خارج کرده است.

سنارویی احتمالی برای حل و فصل ماجرا

این استاد روابط بین‌الملل درباره سناریوهای احتمالی برای حل  مسالمت آمیز این ماجرا گفت: درواقع باید گفت سناریویی که بازیگران مختلف در پی آن هستند، این است که توافق دووجهی بین کردها و دولت سوریه و دولت سوریه و ترکیه صورت گیرد. پیش از این نیز تلاش‌هایی برای همراه کردن کردها صورت گرفته بود، اما خواسته‌های حداکثری کردها مانع ازاین اتفاق شده بود؛ در نهایت کردها ناچار خواهند شد منطقه را در اختیار دولت مرکزی قرار دهند و بعید است آنچه که کردها در پی آن بودند یعنی منطقه خودمختار مثل آنچه در شمال عراق شاهد هستیم، رخ دهد. بهترین سناریو برای تأمین امنیت این مناطق برای همه طرفین را باید در استقرار نیروهای دولت مرکزی و ارتش سوریه جست‌وجو کرد و با شرایط فعلی ترکیه دیر یا زود ناچار خواهد بود حضور نیروهای دولتی سوریه را بپذیرد. عزیزی درباره احتمال رخ دادن تقابل نظامی بین ارتش سوریه و ترکیه گفت:به نظرم مواضع ترکیه بیشتر شعاری و برای حفظ وجهه است و بعید است شاهد درگیری بین نیروهای نظامی دو کشور باشیم؛ مواضع مقامات نظامی ترکیه به دلیل غیرمنتظره بودن این واقعه و اخذ ناگهانی موافقت آمریکا از روی غافلگیری است و این مواضع از حد شعار فراتر نخواهد رفت.

ترکیه به دنبال کارت برنده در سوریه

وی درباره امکان متوقف کردن عملیات نظامی از سوی ترک‌ها بدون دستیابی به اهدافشان با توجه به فشارهای بین‌المللی نیز گفت: مسئله اصلی این است که چه گروهی زودتر بر مناطق مورد نظر تسلط پیدا خواهد کرد؛ باید گفت حتی در صورت تسلط ترکیه بر مناطق مورد نظر، از آن‌ها به عنوان کارت  برنده در مذاکرات آتی استفاده خواهد کرد؛ چرا که ترکیه می‌داند چه به لحاظ مادی و چه سیاسی توان حفظ این مناطق را ندارد و به اصطلاح به سمت نقد کردن برگ برنده خود خواهد رفت.

انتهای پیام/